Thuisleren: leren in de anderhalvemetereconomie

Hoe ziet leren en ontwikkelen eruit in een anderhalvemeterorganisatie? Ik vermoed dat dit een vraag is die inmiddels bij je zal resoneren. Als we nog lange tijd (maanden? jaren?) moeten thuiswerken en afstand houden, komt het erop aan dat we verder denken dan een batterij e-learning om onszelf en onze organisaties te verbeteren, vernieuwen en veranderen. Wat ga je doen met je zorgvuldig samengestelde leeraanbod? Waaraan hebben mensen nu behoefte? Hoe behoud je het sociale aspect van leren? Hoe kun je ontwikkeling blijven stimuleren?

Platgeslagen gaat leren en ontwikkelen altijd om twee vragen: wat moeten mensen leren en hoe kunnen ze dat doen? Dat is nu niet anders. Maar bij beide vragen duiken er nu wel nieuwe thema’s op.

Leren voor het anderhalvemeterbedrijf

Wat moeten mensen leren in deze anderhalvermetertijd? Dit zijn de thema’s die zich denk ik daarbij aandienen:

Voortzetting van ontwikkeling voor huidige en toekomstige werkzaamheden
Net als voorheen blijft het van belang om mensen toe te rusten voor hun functie en voor te bereiden op nieuwe taken en rollen. Dikke kans dat je daarvoor beschikt over een mooi aanbod van trainingen en opleidingen, die je niet meer in de bestaande vorm kunt aanbieden. Dat betekent dat je dit aanbod moet ombouwen naar een online variant.

Behoefte aan ontwikkeling van vaardigheden voor anders werken
Werken op afstand doet een beroep op vaardigheden die nog niet iedereen in huis zal hebben. Naast verantwoord (thuis)werken, gaat het er vooral om hoe mensen effectief kunnen blijven nu zoveel communicatie online gaat. Hiervoor moet je nieuw aanbod ontwikkelen, in een passende vorm.

Noodzaak van innovatie van de toegevoegde waarde van de organisatie
Organisaties die tijdens een crisis hun bedrijf weten te innoveren, hebben de grootste overlevingskans. Het loont dus om vernieuwing centraal te zetten bij leren en ontwikkelen. Door mensen oplossingen voor bepaalde vraagstukken te laten bedenken en realiseren. En daarmee hun denkkracht te benutten en hun innovatief vermogen te versterken.

Kans voor vernieuwing van Leren & Ontwikkelen
Hoe ziet leren er na corona uit? Je kunt alles bij het oude laten, maar ook van de gelegenheid gebruik maken om te bedenken wat je eigenlijk wilt en met elkaar te onderzoeken wat echt nodig is en wat werkt. Wat kun je schrappen in je aanbod, wat moet je toevoegen? Welke nieuwe vormen van leren zie je ontstaan die je wilt omarmen? Pak het momentum!

Leren in een anderhalvemetercontext

Hoe kunnen mensen leren in deze anderhalvemetertijd? In mijn ogen komen daarbij de volgende thema’s boven:


Leren met en van elkaar
Leren vindt voor een belangrijk deel plaats in interactie met anderen. Laten we zoveel mogelijk proberen dit vorm te geven, ook op afstand. Vormen waaraan ik dan denk zijn:

  • Face-to-face werkvormen als coaching, intervisie en rollenspellen in een online omgeving
  • Onderlinge kennisdeling via online media als webinars, blogs, podcasts, wiki’s, forums etc.
  • Met elkaar meekijken en van elkaar afkijken door (opnames van) werk uit te wisselen
  • Online samenwerking aan een gezamenlijk project of vraagstuk

Leren in en voor het werk
Leren is het meest effectief als dit de praktijk benadert of daarvoor directe relevantie heeft. We kunnen hiervoor een aanbod maken dat structuur geeft aan ontwikkeling. Ik denk aan:

  • Praktijkopdrachten die stap-voor-stap helpen bij inwerken en doorontwikkeling
  • Taakhulpen als stappenplannen en checklists als geleide bij het werk        
  • Informatiebronnen als documenten, websites, boeken, films voor achtergrond en verdieping
  • Praktijkgerichte e-learning, MOOC’s, SPOC’s, games en VR

Ondersteunen van het leerproces
Leren vraagt inspanning en motivatie. Zeker in een thuisleersituatie is het niet eenvoudig hiervoor alles uit jezelf te halen. Ter ondersteuning van dit proces kun je denken aan:

  • Begeleiding door een mentor of samen optrekken met een buddy
  • Doelgerichte aanpak met voortschrijdende plannen en (zelf)testen
  • Regelmatige en systematische reflectie en feedback
  • Leerplatform dat stimuleert en inspireert om leeractiviteiten te ondernemen

Uitdagingen en kansen

Hierboven heb ik geprobeerd een perspectief voor thuisleren te schetsen. Thuis ja, maar goeddeels toch samen met anderen. Online technologie biedt hiervoor volop mogelijkheden die verder strekken dan de traditionele e-learning. Ik heb niet de illusie volledig te zijn. Ik heb niet eens de mogelijkheden genoemd van een live opleiding in kleine groepen, zodat je voldoende afstand kunt houden. Of van wandelcoaching, waarbij je meteen een frisse neus haalt. Mijn handen jeuken om het thuisleren in te richten in organisaties die zich willen blijven ontwikkelen. En samen te ontdekken welke uitdagingen zich voordoen bij de realisatie, maar ook welke kansen er op ons pad komen die leren en ontwikkelen een nieuwe impuls geven.