Vorig jaar heb ik voor Rijkswaterstaat (RWS) een strategisch advies opgesteld over de leer- en ontwikkelopgave van de organisatie voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Vervolgens ging ik met een klein team aan de slag met de realisatie van deze opgave: de ontwikkeling van een leeraanbod. En inmiddels beginnen de RWS’ers gebruik te maken van wat er staat. Ik laat je graag zien hoe we inhoud en vorm van het aanbod hebben afgestemd op de behoefte en voorkeuren van de verschillende doelgroepen. Met als doel hen te helpen om straks te kunnen werken met en volgens de bedoeling van de wet.
Opgaven voor Rijkswaterstaat
Halverwege volgend jaar zal de Omgevingswet ingaan, waarmee de regels voor ruimtelijke ontwikkeling worden vereenvoudigd en samengevoegd. Voor RWS brengt de wet een andere rol met zich mee. Mijn advies signaleerde twee belangrijke opgaven voor RWS:
- De grootste opgave ligt bij anders (samen)werken: de invulling van andere manieren van werken en de uitvoering van de intensievere in- en externe samenwerking die de wet vraagt
- De juridische opgave ligt bij de grotere afwegingsruimte: de toepassing van relevante wetsinstrumenten en de omgang met de grotere afwegingsruimte die de wet geeft
Daarnaast kwam naar voren dat elke RWS’er die met de wet in aanraking komt basiskennis behoeft en dat specifieke doelgroepen elk hun eigen verdiepingsbehoefte hebben.
Voorkeuren bij leren en ontwikkelen
Het advies liet ook zien welke voorkeuren RWS’ers hebben bij leren en ontwikkelen:
- Er is een sterke voorkeur voor leren in de praktijk
- Gezamenlijk leren -met in- én externe collega’s- vindt iedereen van grote waarde
- Men ziet dat reflectie op werk- en leerervaringen het leereffect vergroot
- Kennis -ter informatie en inspiratie- verwerven mensen het liefst eigenhandig
Uiteraard waren er ook accentverschillen per doelgroep. Zo vonden handhavers een vaardigheidstraining met rollenspellen ook een fijne manier van leren.
Onze uitdaging
Behalve dat we iets moesten verzinnen voor een situatie die er nog niet is, hadden we vooral in te spelen op de uiteenlopende behoeften van de verschillende doelgroepen. Een omgevingsmanager moet echt andere dingen weten en kunnen dan een vergunningverlener. En de ene vergunningverlener is de andere niet. Hoe bieden we maatwerk zonder voor iedereen iets speciaals te maken?
Leeraanbod
Op grond van het advies hebben we een leeraanbod ontwikkeld dat bestaat uit drie niveaus:
Basis voor iedereen
Deze basis bestaat uit een korte e-learning als kennismaking met de Omgevingswet en een (online) game voor teams om te ervaren hoe het werk gaat veranderen onder de wet.
Verdieping voor wie dat nodig heeft
Deze verdieping reikt uitgebreide kennis aan en biedt teams de mogelijkheid om te oefenen met aspecten van de wet waarmee zij te maken krijgen:
- Webcolleges, gemaakt door de interne juristen
- Casuïstiek, samengesteld uit realistische praktijksituaties
- Leerwerkbijeenkomsten, om te reflecteren op eigen projecten
- Performance support, om op terug te vallen tijdens het werk
Specials voor specifieke groepen
Een special is bijvoorbeeld een werkatelier voor leidinggevenden over hun rol in de transitie of een training in coachend handhaven voor handhavers.
Hieronder zie je de flow van het totale leeraanbod:
Leerreizen
Terug naar onze uitdaging: maatwerk zonder meerwerk. De oplossing zit in de samenstelling van specifieke leerreizen uit dit algemene aanbod. Hiervoor worden suggesties aangereikt, maar alle medewerkers kunnen zelf hun eigen selecties maken: welke webcolleges ze willen bekijken, welke casussen voor hen relevant zijn en met wie ze die willen bespreken, wanneer ze met hun team een leerwerkbijeenkomst willen organiseren, wat ze willen gebruiken uit de digitale leeromgeving etc.
Best een puzzel, om de juiste bouwstenen te bepalen voor alle verschillende rollen en opgaven binnen de organisatie. Ik ben benieuwd welke mooie bouwwerken ermee gemaakt gaan worden.
Wil je volgen hoe het leeraanbod zich verder ontwikkelt? Neem een kijkje op het Omgevingswetplein!
